Uzm. Psikolog Esin ÖZER BAKIR

0-6 Yaş Arası Gelişim Özellikleri

Her çocuğun gelişimi kendine özgü olsa da genel olarak bu sürecin nasıl ilerlemesi gerektiği aileler tarafından bilinmelidir. Gelişim sürecini; motor gelişim (ince ve kaba motor), dil gelişimi, sosyal ve duygusal gelişim alt başlıklarında incelemek mümkündür. Çocuğun gelişimi bahsi geçen alanlarda kendine özgü bir ivmeyle ilerler. Ancak gelişimde gecikme görülen alanlar olması halinde bir uzman desteği alınması faydalı olacaktır.

 

0 – 2 Yaş Gelişimi

 

Bu süreç çocukların hem fiziksel hem de zihinsel açıdan oldukça hızlı geliştikleri bir süreçtir. 2 yıllık dönemde çocuklar konuşmaya, yürümeye, ebeveynlerinin istediği ufak işleri yapmaya ve uyarıları dikkate almaya başlarlar. Renkleri, nesneleri ve şekilleri ayırmak; nesnelerin fonksiyonlarını anlamaya başlamak gibi gelişimler bu yaş aralığında ortaya çıkar. Çocukların 6. aydan itibaren ayakta tutuldukları durumda ağırlıklarını ayaklarına vermeleri, oturabilmeleri; 12. aydan itibaren yürümeye başlamaları ve devamında koşma, tek ayak üstünde durma, merdiven inip – çıkma gibi eylemleri yapmaları 2 yaşına kadar geçen sürede gerçekleşir. Tüm bunlar motor gelişimlere verebileceğimiz örnekler arasında yer alır.

 

Sosyal ve duygusal gelişimde ise göz kontağı kurma, gülümseme, yabancılara farklı davranma, el çırpma, müdahalelere tepki verme, diğer çocuklarla arkadaşlık kurma ve taklit oyunları gibi eylemler sırasıyla ortaya çıkar. Bu süreçte çocuğun gelişiminin doğal bir seyrinin olması için kendini güvende hissetmesi çok önemlidir. Özellikle 1 yaşına kadar çocukların sakin ve huzurlu bir yapıya sahip olmaları için güven esastır. Aynı zamanda çocuğun belirli rutinlerinin olması; yeme, uyku, oyun ve dışarıya çıkma saatlerinin düzenlenmesi rutini sağlayacak ve çocuğu rahatlatacaktır.

 

2 – 6 Yaş Gelişimi

 

2 yaşından itibaren çocukların motor gelişimi hızlanır. Bisiklete binme, tuvaletin kendini yapma, kıyafetlerini yardım alarak ve  giyme ve çıkarma, ayakkabı bağlama, düğme ilikleme, zıplama, insan resmi ya da anlaşılabilir resimler çizebilme, salıncağa binme gibi önemli motor gelişimler bu dönemde gerçekleşir.

 

Sosyal ve duygusal gelişime bakıldığında ise çocuğun sosyal açıdan daha aktif olması, taklit oyunları daha çok sevmesi, kendinden küçük bireylere korumacı yaklaşması, liderlik becerilerini ortaya çıkması ve hayal gücünü aktif olarak oyunlarına yansıtması bu dönemde gerçekleşir. Çocuğun sosyal ve duygusal gelişiminde ailesi ile kurduğu iletişim çok önemlidir. Çünkü çocuğun aile ile kurduğu iletişimde öğrendikleri ve hissettikleri doğrudan akranları ile kurduğu iletişimi etkiler.